بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر هویت فرهنگی با تأکید بر شکاف نسلی در بین دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر کاشان در سال تحصیلی 93-92

هویت یکی از مفاهیم پیچیده در حوزه ی علوم انسانی و اجتماعی به شمار می رود. پدیده ای چندوجهی که از مناظر مختلف، مبانی و معانی گوناگونی را نمایان می سازد. در یک نگاه کلی می توان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود. هویت فرهنگی یک از ابعاد اصلی ساختار هویت است. هویت فرهنگی افراد یک جامعه، الهام گرفته از ویژگی های محیط جغرافیایی، جهان بینی، خواست ها و آرزوها، غم های مشترک، احساسات و اعتقادات است که به افراد آن جامعه و آن ملت، تشخص و هویت فرهنگی متفاوت با دیگران می بخشد؛ بنابراین می توان گفت حفظ هویت فرهنگی، حفظ موجودیت و اعتبار آن جامعه و ملت را در سطح جهانی در برخواهد داشت. ازآنجاکه بخش اعظمی از هویت اکتسابی است و تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ساخته می شود، در این تحقیق سعی بر این شده است که به بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر هویت فرهنگی نوجوانان پرداخته شود. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری شده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق با توجه به نتایج ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل دختران دبیرستانی (پایه سوم و چهارم) شهر کاشان در سال تحصیلی 93- 92 می باشد که 160 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی، از بین مدارس دولتی و غیرانتقاعی انتخاب شدند. یافته های توصیفی نشان دهنده ی این است که هویت فرهنگی بخش قابل توجهی از دانش آموزان در حد بالایی است. بیشترین تأثیر بر هویت فرهنگی مربوط به شکاف نسلی است که دارای =-0.186? می باشد. شکاف نسلی به عنوان متغیر واسطه ای در این پژوهش عمل کرده است. بیشترین تأثیر بر شکاف نسلی مربوط به شیوه تربیتی استبدادی است که دارای =0.254? می باشد. در مرتبه دوم تأثیرگذاری، باید از متغیر شیوه تربیتی سهل گیر با دارا بودن =-0.252? نام برد. رتبه سوم تأثیرگذاری مربوط به متغیر شیوه تربیتی مقتدرانه است و پس از آن متغیر میزان استفاده از ماهواره به ترتیب با 0.225- و 0.217=? می باشد. در نهایت، متغیر جامعه پذیری از خانواده با میزان =-0.139? کمترین اثرگذاری منفی را در بین متغیرهای مورد بررسی داشته است.